Cynizm to nic innego jak jedna z najpopularniejszych myśli filozoficznych, która swój początek miała już w czasach starożytności. Cynizm był znany już kilka wieków przed naszą erą i jest kojarzony z osobami, które często obrażają innych, nie potrafią konstruktywnie dyskutować i odnoszą się wrogo do otoczenia. Cynik nie uznaje żadnych zasad i podążą własnymi ścieżkami. Generuje to wiele kłótni i nieprzyjemnych sytuacji, a osoby zaliczające się do tego kręgu mają problemy ze zbudowaniem wartościowych relacji międzyludzkich. Jeśli mamy w swoim otoczeniu cyników bardzo często unikamy ich towarzystwa. Nie chcemy się z nimi spotykać, gdyż nie prowadzi to do niczego dobrego i nie odnotowujemy z takiej relacji żadnej przyjemności oraz satysfakcji.
Cynizm – jak to wyglądało na samym początku?
Na samym początku wyglądało to trochę inaczej. Najważniejszą wartością dla starożytnych cyników była cnota, a głównym przedstawicielem tej myśli filozoficznej był Diogenes. Cnota oznaczała:
- poznawanie świata przy pomocy zmysłów,
- kierowanie się w życiu rozumem,
- wyzbycie się majątku,
- rozdawanie kosztowności.
Cynizm w czasach starożytnych oznaczał, że człowiek żył bardzo skromnie, a cały swój dobytek mógł zgromadzić w jednym miejscu (np. niosąc go ze sobą). Miało to jednak swoje mroczne strony, ponieważ starożytni cynicy nie uznawali tradycji i nie podobały im się żadne struktury społeczne. Bardzo chętnie obcowali z przyrodą i oddawali się głębokim rozmyślaniom.
Cynizm – jak to wygląda w czasach współczesnych?
Cynizm w czasach współczesnych prezentuje się nieco inaczej, ponieważ ma ogromny związek z odrzuceniem wszelkich zasad, norm i wartości. Dodatkowo cynicy podążają ścieżkami, które są sprzeczne z tymi ogólnie przyjętymi i stoją na bakier z moralnością.
Cynicy są odbierani jako osoby nieszczere, niezbyt sympatyczne, zadufane w sobie i niegodne zaufania. Łatwo rozpoznać w swoim najbliższym otoczeniu potencjalnych cyników, a jeżeli już zdołamy ich namierzyć warto zastanowić się nad tym, czy zadawanie się z nimi ma jakikolwiek sens. Zawsze możemy spróbować z nimi porozmawiać i zrozumieć ich punkt widzenia.
Cynizm – jakie może mieć podłoże? Czy my sami jesteśmy cynikami?
Cynizm ma swoje podłoże w wychowaniu. Większość wartości, norm oraz zasad wynosimy z domu, a więc jeśli coś poszło nie tak w kwestii wychowania odbije się to na naszym późniejszym zachowaniu. Źródłem cynizmu są zazwyczaj cyniczni rodzice, chociaż może to mieć również spory związek z wrogim nastawieniem do świata oraz pesymistyczną wizją przyszłości. Jeśli ktoś ma z tym problem i nie umie go rozwiązać powinien jak najszybciej zapisać się na wizytę do psychologa lub psychoterapeuty. Czasami cynizm doprowadza do tego, że nie potrafimy porozumieć się z otoczeniem i przez to jesteśmy negatywnie odbierani przez naszą klasę, współpracowników lub rodzinę. Warto to oczywiście zmienić.
Rozpoznanie cynika nie powinno być niczym trudnym, ale zastanówmy się nad tym, czy aby na pewno my sami nie mamy punktów wspólnych z cynizmem. Możemy to sprawdzić i zwrócić szczególną uwagę na kilka istotnych kwestii:
- jeśli buntujemy się przeciwko ogólnym przyjętym normom, zasadom i wartościom istnieje duże prawdopodobieństwo tego, że jesteśmy cynikami,
- jeśli nie wierzymy w ludzką bezinteresowność istnieje duża szansa, że jesteśmy cynikami,
- jeśli nie mamy w sobie odrobiny empatii oraz wrażliwości oznacza to, że mamy coś wspólnego z cynizmem,
- jeśli jesteśmy bezczelni, lubimy obrażać inne osoby i sprawianie komuś przykrości poprawia nam humor oznacza to, że prawdopodobnie jesteśmy cynikami.
Jak widać warto to sobie dokładnie przeanalizować i być może wyciągnąć na tej podstawie właściwe wnioski. Cynicy nie mają w życiu lekko, ponieważ trudno im współpracować w zespole, często ranią swoich bliskich i partnerów, a do tego ludzie nie za bardzo im ufają.
Cynizm – jak reagować na cyników?
W tym miejscu poświęcimy dłuższą chwilę na to jak konkretnie reagować na typowych cyników. Zdarza się, że w swoim otoczeniu (np. w pracy lub na uczelni) mamy kilka takich osób i musimy się z nimi jakoś porozumieć. Najlepszym rozwiązaniem jest całkowite ignorowanie cyników, tak aby nie okazywać im swojej słabości. Dzięki temu przestaną nam dokuczać i udadzą się w inne miejsce. Z cynikiem nie należy wchodzić w dyskusję, ponieważ nie prowadzi to do niczego dobrego. Oczywiście możemy spróbować trafić do niego mocnymi i rzeczowymi argumentami, lecz wymaga to zaangażowania i czasu.
Na cyników nie powinniśmy reagować niepotrzebną agresją oraz złością, ponieważ szybko może się okazać, że takie zachowanie jeszcze bardziej ich napędza. Dajmy się im “wyszumieć” i nie przejmujmy się słowami, które wypowiadają w naszym kierunku. Kluczowe jest to, aby znać swoją wartość i nie zwracać uwagi na zaczepki innych osób.
Cynizm a trudne sytuacje życiowe – jak to wygląda w praktyce?
Cynizm może się nasilać w momencie występowania trudnych sytuacji życiowych. Często ma to związek m.in. ze stratą ukochanej osoby (np. śmierć kogoś bliskiego) lub rozpadem wieloletniego związku. To właśnie wtedy cynicy zaczną się buntować, nie będą skorzy do rzeczowych dyskusji i zaczną się “wyżywać” na osobach z ich otoczenia (np. współpracownikach lub znajomych z uczelni). W życiu cynika będą dominować rozpacz oraz smutek. Takiej osobie wypada po prostu pomóc i nie zostawiać jej samej z zaistniałym problemem, ponieważ z czasem może się to pogłębiać i doprowadzić do stanów depresyjnych. Cynicy bardzo często czują się niesprawiedliwie traktowani i lubią walczyć o to, aby pokazać swoją wyższość. Jeśli nie będziemy im ulegać, ich zapał szybko zostanie zgaszony.
Trudne sytuacje życiowe doprowadzają do tego, że cynicy zmagają się z nerwicowymi cechami charakteru i mają tendencję do doświadczania negatywnych stanów emocjonalnych. Zawsze można to jednak zmienić i umówić się na rozmowę ze specjalistą, tak aby opowiedzieć mu o swoich problemach i znaleźć źródło zrozumienia.
Cynizm – krótkie podsumowanie
Cynizm to popularna myśl filozoficzna, która towarzyszy nam od czasów starożytnych. Była znana już kilka wieków przed naszą erą, lecz z czasem zaczęła się odrobinę zmieniać.
Na samym początku cynizm opierał się na cnocie (była to zdecydowanie najważniejsza wartość). Wiązało się to z poznawaniem świata poprzez zmysły, odrzucaniem kosztowności i majątków oraz kierowaniem się w życiu rozumem. Człowiek żył skromnie, ale nie uznawał żadnych tradycji i struktur społecznych. Dodatkowo lubił obcować z przyrodą.
W czasach współczesnych cynicy są uważani za osoby nieprzyjemne, niesympatyczne, niegodne zaufania, bezczelne oraz stojące na bakier z moralnością. Odrzucają wszelkie normy, zasady i wartości, lubią obrażać inne osoby i podążają jedynie własnymi ścieżkami.
Cynizm może mieć swoje podłoże w wychowaniu (często rodzice cyników byli jeszcze większymi cynikami) oraz trudnych sytuacjach życiowych (np. śmierć bliskiej osoby lub rozpad wieloletniego związku). Ma to związek z wrogim i pesymistycznym nastawieniem do świata oraz otoczenia. Rozpoznanie cynika nie jest trudne, więc zastanówmy się nad tym, czy aby na pewno my sami nie zaliczamy się do omawianej grupy. Jeśli jesteśmy typem buntownika, nie uznajemy ludzkiej bezinteresowności, nie mamy w sobie empatii i wrażliwości, a ponadto sprawianie komuś przykrości sprawia nam frajdę może to oznaczać, iż jesteśmy stuprocentowymi cynikami.
Ważne jest również to, jak prawidłowo reagować na cyników. Są to osoby, które nie umieją konstruktywnie dyskutować, dlatego też absolutnie nie powinniśmy wchodzić z nimi w dłuższe wymiany zdań. Najlepiej jeśli będziemy ich całkowicie ignorować, dzięki czemu nie odczują naszej słabości.
